Τροπικότητες του ελληνικού και βαλκανικού κλαρίνου, Μάνος Αχαλινωτόπουλος

Σκοπός του σεμιναρίου ήταν η μελέτη και διερεύνηση των τροπικών δομών του ευρύτερου βαλκανικού και μεσογειακού χώρου όπως εφαρμόζονται ως καλλιτεχνική πράξη στις ερμηνείες και επιτελέσεις του ελληνικού λαϊκού κλαρίνου.

Βασικοί άξονες: Σχολές ερμηνείας, Ιστορική και συγχρονική μελέτη, μακάμια, δρόμοι και αρχαϊκές τροπικές δομές, μετασχηματισμοί και αλληλεπιδράσεις με γειτονικούς μουσικούς πολιτισμούς, βασικές τεχνικές ενστομισμού και δακτυλοθεσίας σε σχέση με τις τροπικές δομές.

Παραδείγματα των λειτουργιών και των σχέσεων των τροπικών δομών μέσα από την πρακτική σε μια ποικιλία σκοπών και τραγουδιών σε ένα ευρύ φάσμα ρεπερτορίου.

Γεννήθηκε στην Αθήνα . Διδάχτηκε κλαρίνο δίπλα στον Β. Σούκα και σπούδασε θεωρητικά με το Ν. Ντρέλλα και τον Μ. Τραυλό.

Από το 1990 και μετά αναπτύσσει πλούσια καλλιτεχνική δραστηριότητα τόσο σε επίπεδο παραστάσεων – συναυλιών, όσο και στη δισκογραφία.

Συνεργασίες στο ραδιόφωνο, στην τηλεόραση, στη δισκογραφία και σε παραστάσεις, με όλο το φάσμα των Ελλήνων συνθετών, μουσικών και τραγουδιστών. Ενδεικτικά: Χρ.Αηδονίδης, Τ.Βέρρα, Γ.Κόρος, Αρ.Μόσχος, Π.Χαλκιάς, Σ.Καζαντζίδης, Β.Περπινιάδης, Δ.Σαββόπουλος, Μ.Φαραντούρη, Γ.Νταλάρας, Χ.Αλεξίου, Μ.Θεοδωράκης, Δ.Παπαιωάννου, Δ.Παπαδημητρίου, Ελ.Αρβανιτάκη, Αλκ.Πρωτοψάλτη, Δ.Γαλάνη, Ε.Βιτάλη, Γλυκερία, Ε.Τσαλιγοπούλου, Θ.Μικρούτσικος, Σ.Κραουνάκης, Γ.Ανδρέου, Ν.Πορτοκάλογλου, Γ.Κιουρτσόγλου, D.Lynch, Σ.Σινόπουλος, Σ.Λάντσιας, Μ.Σιγανίδης, Κ.Θεοδώρου, Α.Ιωαννίδης, Θ.Παπακωνσταντίνου κ.ά. Ανάλογες δημιουργικές συνεργασίες κάνει και στο εξωτερικό με πρόσωπα όπως: Ara Dinkjian, Abeer Nehme, Bijan Chemirani, Peter Prommel, John Psathas, Goran Brecovic, Peter Kowalt, Ocay Temiz, Misirli Ahmed, Muazzam Ali Khan, Susheela Raman, Νάνα Μούσχουρη, Pirashanna Theverajah, Hamish McKeich κ.ά. Δισκογραφικές παραγωγές προσωπικές όπως: Υάκινθος (1998), το Λαϊκό Κλαρίνο (1996), Live in Amsterdam με τη μεγάλη ορχήστρα Nederland’s Blazers Enseble (2004), Ζωπυρείν (2010), Flight on light (2012) κ.ά.

Παραστάσεις σε όλο τον κόσμο σε πάνω από 35 χώρες με κορυφαίες τη συμμετοχή του στο μεγάλο Jazz Festival του Montreux δύο φορές 1999 και 2001, το Φεστιβάλ Sphinx του Βελγίου, το Σαββόραμα στο Μέγαρο Μουσικής Αθήνας και Θεσσαλονίκης με τον Διονύση Σαββόπουλο ενώ συμμετείχε με το κλαρίνο ως βασικός σολίστ στις τελετές έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας.

Από το 1998 και μετά η ενασχόλησή του διαφοροποιείται και εκτός από τις αμιγείς λαϊκές μουσικές του κλαρίνου, ερευνά, συνθέτοντας μουσική και συνεργαζόμενος με μουσικούς απ’ όλο τον κόσμο, ζητήματα που αφορούν τη σύγχρονη τροπική μουσική δημιουργία, τη σύγχρονη σύνθεση και τον αυτοσχεδιασμό, τις μουσικές προφορικότητες και τις μουσικές τροπικότητες στην έκφραση του κλαρίνου στο σύγχρονο γίγνεσθαι. Αυτή του τη δραστηριότητα τη συσχετίζει πάντοτε προσπαθώντας να φωτίζει δημιουργικά τόσο τις αλληλεπιδράσεις με τους γειτονικούς μουσικούς πολιτισμούς όσο και με τη σχέση του κλαρίνου με τα πρωιμότερα γηγενή πνευστά (ζουρνάς, γκάιντα, φλογέρα).

Το Μάρτιο του 2006 ξεκίνησε μία συνεργασία με τον διεθνούς φήμης ελληνονεοζηλανδό συνθέτη John Psathas με μια σειρά παραστάσεων-κονσέρτων με την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της Νέας Ζηλανδίας αρχικά στο Wellington. Κατόπιν η συνεργασία συνεχίστηκε με την Aucklant Philarmonia Orchestra με την οποία ερμήνευσε ως βασικός σολίστ στις 18-3-2011 σε μια παράσταση που έλαβε χώρα στο Aucklant Town Hall (και ήταν σε ζωντανή αναμετάδοση από το Radio New Zealand στην Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία), το πολυθεματικό μουσικό έργο «The new Zeibekiko» το οποίο επιχειρεί μια διαχρονική θέαση του Ελληνικού μύθου λειτουργώντας ενορχηστρωτικά μέσα από μια αλληλόδραση – διάλογο του παραδοσιακού με τον συμφωνικό ήχο, ενώ το Δεκέμβριο του ίδιου έτους συνέπραξε σε μια παράσταση στο Μέγαρο Μουσικής της Κωνσταντινούπολης με τον ομότεχνό του Τούρκο κλαρινετίστα Serkan Cagri και με τη συνοδεία μια πλειάδας εξαιρετικών Ελλήνων και Τούρκων δεξιοτεχνών, φωτίζοντας τους παράλληλους δρόμους της ερμηνευτικής παράδοσης του κλαρίνου στις δύο πλευρές του Αιγαίου.

Στη συνέχεια, σημαντικό γεγονός υπήρξε η σειρά συναυλιών στο Μέγαρο Μουσικής του Παρισιού “ Cité de la musique” και στο φεστιβάλ “Les Orientales” του Saint Florent le Vieil με θέμα τα μελισματικά περίτεχνα οργανικά κομμάτια των Ιωαννίνων και της Πρέβεζας (αληπασσαλίδικα) (Ιούνιος 2013). Ιδιαίτερη στιγμή αποτέλεσε η συμμετοχή ως σολίστ εκπροσωπώντας την Ελλάδα στο διεθνές φεστιβάλ κλαρίνου που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής του Άμστερνταμ “Main Hall, Muziekgebouw” στις 7-4-2016. Στη κορυφαία αυτή διοργάνωση συμμετείχαν σπουδαίοι κλαρινετίστες από όλο τον κόσμο από πολλά μουσικά είδη (κλασική, jazz, τοπικές παραδόσεις κ.α.). Mεταξύ άλλων συμμετείχαν οι Joris Roelofs, David Kweksilber, Husnu Senlendirici κ.α. (Απρίλιος 2016).

Συμμετοχή ως σολίστ, συνθέτης και ενορχηστρωτής σε σειρά παραστάσεων με τίτλο “Sacred Imaginations” με μουσική (νέα και αρχαία) από τη χριστιανική Ανατολή: Ελλάδα, Λίβανος, Ρωσία, Αιθιοπία και Ινδία. Συμμετείχαν επίσης οι καλλιτέχνες: Abeer Nehme, Susheela Raman, Samuel Yirga, το Ensemble Doros, κ.α. και παρουσιάστηκε στο Λονδίνο (Κing’s Place), στο Παρίσι (Theatre de l’ Atelier) και το Βερολίνο (Babylon Theater) (Ioύνιος – Ιούλιος 2015). Τον Σεπτέμβρη του 2017 συμμετείχε επίσης στο “Sacred Imaginations II” όπου η προϋπάρχουσα παράσταση διασκευάστηκε ειδικά για το Barbican Theatre του Λονδίνου, διατηρώντας ωστόσο τη βασική της ιδέα δηλαδή μουσική (νέα και αρχαία) από τη Χριστιανική Ανατολή: Ελλάδα, Ρωσία, Αιθιοπία, Ινδία συνεργαζόμενος με καλλιτέχνες όπως οι Samuel Yirga Sam Mills, Ensemble Doros, Susheela Raman κ.α.

Το 2018 ο μεγάλος Έλληνας χορογράφος Δημήτρης Παπαϊωάννου συμπεριέλαβε αποσπάσματα από το δισκογραφικό έργο του Μάνου Αχαλινωτόπουλου για να επενδύσει την παράστασή του με τίτλο “Since She”, η οποία αρχικά σχεδιάστηκε ειδικά για το χοροθέατρο του Βούπερταλ – Πίνα Μπάους και έκτοτε παρουσιάστηκε σε διάφορες χώρες παγκοσμίως, ενώ στην Ελλάδα παρουσιάστηκε στη κεντρική σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών του ιδρύματος Ωνάση (Μάιος – Δεκέμβριος 2018).

Η πρόσκληση στο Conservatoire του Παρισιού για να παίξει και να διδάξει, από τις 20 έως τις 22 Δεκεμβρίου του 2018, υπήρξε σημαντική στιγμή για την καριέρα του τόσο σε προσωπικό επίπεδο όσο και ως τιμή για τη σχολή του ελληνικού λαϊκού κλαρίνου συνολικά. Στη κεντρική σκηνή του Conservatoire του Παρισιού “Salon Vinteuil” έδωσε συναυλία σόλο κλαρίνο «αφιέρωμα στο ελληνικό λαϊκό κλαρίνο» σημειώνοντας ιδιαίτερη επιτυχία, ενώ την ίδια ακριβώς περίοδο δίδαξε στο Conservatoire σε master class με θέμα «Μετασχηματισμοί και αλληλεπιδράσεις στις μουσικές ερμηνείες του ελληνικού λαϊκού κλαρίνου» με την συμμετοχή πολλών προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών από διάφορα μέρη του κόσμου.

Είναι Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας